سهام مدیریتی چیست؟

برای فعالیت در بازار سرمایه نیاز است که با مفاهیم اولیه آن آشنا شوید. یکی از این مفاهیم سهام مدیریتی است.

در بازار سرمایه، رقابت عمده بر سر بلوک‌های بزرگ سهام شرکت‌های بورسی است. مالکان سهام مدیریتی بر قیمت و آینده سهم تاثیر‌گذار هستند. سهام‌داران مدیریتی در واقع مالک بخش عمده‌ای از سهام یک شرکت هستند و سهام‌دار اصلی به شمار می‌روند. در این مقاله قصد داریم به بررسی سهام مدیریتی و ویژگی‌های آن بپردازیم.

سهام مدیریتی یا کنترلی به چه معناست؟

سهام مدیریتی به بخشی از سهام یک شرکت گفته می‌شود که حق رای آن، توانایی قراردادن یک یا چند عضو هیات‌مدیره شرکت را داشته باشد. به عبارتی ساده‌تر، سهام مدیریتی یا کنترلی به سهمی گفته می‌شود که دارنده آن می‌تواند به اعمال نظر مدیریت در یک شرکت بپردازد.

دارنده سهام مدیریتی از دو طریق می‌تواند بر شرکت نظارت کند: مورد اول این است که می‌تواند یک یا چند عضو هیات‌مدیره را تعیین کند. مورد دوم این است که با کسب نظر اکثریت اعضای هیات‌مدیره بتواند مدیر عامل منصوب کند.

میزان سهام لازم برای اطلاق سهام مدیریتی به یک سهم چقدر است؟

تعیین میزان سهام لازم برای اینکه بتوان مدیریت یک شرکت را به عهده گرفت، به ساختار و ترکیب سهام‌داران آن شرکت مربوط است. در حال حاضر تعداد اعضای هیات‌مدیره اکثر شرکت‌ها ۵ نفر است.

اگر سهام‌دار جزء را در نظر نگیریم، با احتساب ۵ عضو برای هیات‌مدیره، میزان سهام لازم برای کسب یک عضو از هیات‌مدیره ۱۶/۷ درصد است. این عدد با اضافه شدن اعضا کمتر می‌شود.

به دلیل اینکه با مذاکره می‌توان نظر سایر اعضا را تغییر داد به طور کلی می‌توان گفت سهام‌داری که بیش از ۵۰ درصد مالکیت بلوک مدیریتی را در اختیار داشته باشد، می‌تواند مدیریت شرکت را به عهده گیرد.

چرا ارزش سهام مدیریتی از قیمت سهام خرد بالاتر است؟

دارندگان سهام مدیریتی در ارتباط با دارایی‌ها و تصمیمات شرکت دخالت مستقیم دارند. اشخاص حقیقی یا حقوقی که سهام مدیریتی دارند، در تصمیمات هیات‌مدیره دخیل هستند و به نوعی در امور جاری شرکت نقش مهمی ایفا می‌کنند. سهام‌داران مدیریتی با سرعت و دقت بیشتری به اطلاعات شرکت دسترسی دارند. این اطلاعات در چارچوب دستورالعمل دارندگان اطلاعات نهانی شرکت کنترل می‌شود و برای تصمیم‌گیری در بازار سهام موثر است.

چگونه می توان اعتبار سهام مدیریتی را در محاسبه خالص ارزش دارایی لحاظ کرد؟

برآورد دقیق خالص ارزش دارایی در تناسب با محاسبه ارزش سهام کنترلی است، به همین دلیل کاری دشوار است.

شرکت‌هایی که در بورس تهران فعالیت دارند به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول: شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که اهداف آن‌ها خرید و فروش کوتاه‌مدت اوراق بهادار است. این شرکت‌ها سهام مدیریتی ندارند.

دسته دوم: هلدینگ‌ها هستند که با دید مدیریتی وارد می‌شوند و بخش اعظم سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار دارند. هلدینگ‌ها بلوک سهام خود را به قیمت روز معامله نمی‌کنند. در شرایطی که هلدینگ‌ها اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشند، سهام زیر‌مجموعه‌ها و بلوک‌های خود را معامله نخواهند کرد.

با توجه به مطالب فوق برای محاسبه خالص ارزش دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها، باید ارزش عادی سهام را در نظر گرفت.

آیا ارزش هر بلوک عمده سهام از قیمت خرد آن بیشتر است؟

ارزشمندی یک بلوک مدیریتی، زمانی مشخص می‌شود که بتواند یک کرسی از هیات‌مدیره را به صاحب خود بدهد. اگر بلوک کمتر از حدی باشد که بتواند یک کرسی ایجاد کند، قیمت آن معادل سهام عادی است.

در برخی مواقع و بعضی از سهام، برای افرادی که درصدی از سهام شرکت را دارند ولی برای شرکت در مجمع انتخاب هیات‌مدیره نیاز به رای بیشتری دارند، ارزش بالایی پیدا می‌کند و به آن بلوک کوچک، سهام طلایی گفته می‌شود.

به دلیل اینکه بلوک‌های مدیریتی ارزش ریالی بالایی دارند، شرکت‌ها برای تشویق خریداران سهام مدیریتی خود، روش پرداخت را نقد و اقساط می‌کنند.

در فروش اقساطی سهام مدیریتی، به دلیل حفظ ارزش زمانی پول، قیمت بالاتر می‌رود. به طور کلی ارزش یک بلوک از سهام مدیریتی متناسب با دارایی، وضعیت شرکت و جامعه مخاطبین متغیر است.

انجام معاملات بلوکی چه تاثیری بر قیمت سهام خرد دارد؟

یک بلوک مدیریتی از دو طریق می‌تواند بر قیمت سهام خرد تاثیر گذارد:

مورد اول: اینکه به واسطه معامله بلوکی، در هیات مدیره تغییر ایجاد شود. به این معنی که یا اندازه بلوک بالاتر از 50 درصد باشد یا خریدار بتواند با در اختیار گرفتن آن سهم مدیریت  شرکت را تصاحب کند. با توجه به سیاست‌های سهام‌دار جدید، امکان افزایش قیمت سهم خرد نیز وجود دارد.

مورد دوم: خریداری است که برای در اختیار گرفتن یک عضو هیئت مدیره با کمبود سهم مواجه است. در این حالت خریدار تمام تلاش خود را می‌کند تا سهام را از بازار تامین کند که این امر نیز با افزایش قیمت سهام خرد همراه است.

کلام آخر

در بازار سرمایه، سهم‌های مختلفی عرضه می‌شود. یکی از این سهام، سهام مدیریتی یا کنترلی است. سهام مدیریتی، امکان تعیین هیات‌مدیره و حتی انتصاب مدیر‌عامل را به ما می‌دهد. در واقع مالک سهام مدیریتی، سهام‌دار اصلی شرکت است و اگر مالکیت بیش از ۵۰ درصد بلوک مدیریتی را داشته باشد، امکان مدیریت شرکت نیز برای آن وجود دارد سهام‌داران مدیریتی بر قیمت و آینده سهام خرد تاثیر دارند. شرکت‌ها برای فروش سهام مدیریتی خود و تشویق خریدار، امکان تسویه نقد و اقساط دارند. با خرید این سهام، به نوعی رهبری شرکت را به عهده خواهید گرفت.