دارایی بدون ریسک چیست؟
در دنیای سرمایه‌گذاری همیشه ریسک وجود دارد. در واقع در هر حوزه‌ای بخواهید وارد شوید باید ریسک‌های آن را بشناسید و قبول کنید. در این میان بعضی از دارایی‌ها وجود دارند که بدون ریسک هستند. به دلیل اینکه ریسک آن‌ها در پایین‌ترین حد است، دارایی بدون ریسک نامیده می‌شوند. این سبک از دارایی‌ها مناسب افراد ریسک‌گریز است و شرایطی را فراهم می‌کند تا افرادی که توانایی تحمل ریسک را ندارند نیز بتوانند سرمایه‌گذاری کنند.در ادامه با واژه ریسک بیشتر آشنا خواهم شد و به توضیح دارایی‌هایی خواهیم پرداخت که بدون ریسک هستند. برای این منظور ابتدا لازم است با مفهوم ریسک و انواع آن آشنا شوید سپس به توضیح و بررسی دارایی‌های بدون ریسک خواهیم پرداخت.
ریسک و انواع آن
ریسک در سرمایه گذاری در واقع نشان‌دهنده عدم اطمینان است. به زبانی دیگر احتمال زیان در سرمایه‌گذاری را ریسک می‌نامند. ریسک کردن به معنی باخت نیست و می‌تواند هم سود و هم زیان داشته باشد. به طور کلی ریسک به دو دسته تقسیم می‌شود که البته انواع دیگری نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
ریسک سیستماتیک
این ریسک به سبب تحولات شاخص بازار به وجود می‌آید و بر همه بخش‌ها تاثیر‌گذار است. ریسک سیستماتیک مختص به یک شرکت نیست و غیر قابل حذف است. این نوع از ریسک اجتناب نا‌پذیر است.
ریسک غیر سیستماتیک
این ریسک قابل حذف و کنترل است و بر اساس شرایط هر شرکت نظیر نوع محصول، سهام‌داران و … به وجود می‌آید.
در ادامه به بررسی انواع دیگری از ریسک خواهیم پرداخت:
ریسک تورم
همان‌طور که از نامش پیداست این ریسک ناشی از تورم است. در واقع قدرت خرید مردم هم چنین میزان تورم، روی آن تاثیر دارد. ریسک تورم می‌تواند کل بازار را در‌بر‌گیرد.
ریسک اعتباری (ریسک نکول)
ریسک اعتباری به عدم بازپرداخت اصل یا سود سرمایه اشاره دارد. یکی از دغدغه‌های موجود برای سرمایه‌گذاران، از بین رفتن سرمایه است. این ریسک در اوراق بهادار بازار سرمایه زیاد است. در مورد اوراق بهادار دولتی این ریسک بسیار کم است و به دلیل تضمین دولت به چشم نمی‌خورد.
ریسک نرخ بهره
در زمانی که نرخ سود، تغییرات زیادی پیدا می‌کند، در واقع ریسک نرخ بهره وجود دارد. این ریسک بیشترین اثرگذاری را در اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی دارد.
ریسک نرخ ارز
این ریسک به نوسانات نرخ ارز مرتبط است و تاثیر منفی آن، بیشتر به شرکت‌های وارداتی و صادراتی وارد می‌شود.
ریسک بازار
زمانی که بازده مورد نظر ما به دلیل نوسانات کلی بازار به خطر بیفتد، ریسک بازار وجود دارد. این ریسک در بازارهایی که نوسان بالایی دارند مانند بازار سهام، آتی سکه و …. مشاهده می‌شود.
ریسک سیاسی
ریسک سیاسی در واقع به روابط و سیاست‌های یک کشور مرتبط است. این نوع از ریسک بیشترین تاثیر را بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی دارد.
دارایی بدون ریسک چیست؟
حال که با ریسک و انواع آن آشنا شدیم، می‌توانیم درک بهتری از دارایی بدون ریسک داشته باشیم. در واقع به اوراق بهاداری که بازدهی آن‌ها مشخص است و ریسک بسیار کمی دارند، دارایی بدون ریسک گفته می‌شود. این دارایی‌ها بدون ریسک نیستند و به خاطر اینکه ریسک بسیار پایینی در مقایسه با اوراق دیگر دارند، می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد و با این نام شناخته می‌شوند.
در واقع تمام دارایی‌ها ریسک دارند و تنها میزان ریسک است که تفاوت دارد. دلیل این ریسک پایین در واقع حمایت و پشتیبانی دولت است. همین پشتیبانی و نظارت باعث می‌شود تا احتمال ورشکستگی نهادهای منتشر‌کننده این اوراق بسیار ضعیف باشد. به بیانی دیگر، آن دسته از اوراقی که بازده آتی آن‌ها مشخص است، دارایی بدون ریسک شناخته می‌شود. اجرای سیاست‌های مالی و بازپرداخت بدهی‌های دولت به پیمانکاران، سبب انتشار این اوراق از جانب دولت و سایر نهادهای مرتبط شد.
انواع دارایی بدون ریسک
اوراق بهادار دولتی با نرخ بهره مشخص و تضمین شده، اوراق بدهی و اوراق مشارکت، از دسته دارایی‌های بدون ریسک هستند. اوراق بدهی خود به دو دسته بورسی و غیر بورسی تقسیم می‌شوند. اوراق بدهی بورسی از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها قابل خریداری هستند و اوراق غیر بورسی را می‌توان از نهادهایی که ناشر معرفی می‌کند، خریداری کرد. در ادامه به بیان انواع اوراق مشارکت که در بازار بورس ایران معامله می‌شوند خواهیم پرداخت:
اوراق خزانه اسلامی
دولت برای تسویه بدهی‌های خود، این اوراق را منتشر می‌کند. اوراق خزانه، دارای مبلغ اسمی و سررسید مشخص هستند. این اوراق از جمله دارایی‌های بدون ریسک محسوب می‌شوند و سررسید آن‌ها کمتر از یک سال است. کسب سود این اوراق، از تفاوت قیمت خرید و ارزش اسمی در زمان سررسید حاصل می‌شود. این اوراق پرداخت سود دوره‌ای ندارند.
اوراق مشارکت دولتی
برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، این اوراق بسیار مطلوب هستند. دولت برای انجام پروژه‌های خود، اقدام به انتشار این اوراق می‌کند. انتشار این اوراق در زمان بدهی دولت به بخش خصوصی نیز انجام می‌شود. سوددهی این اوراق از مشارکت افراد در پروژه‌ها حاصل می‌شود و در بازه‌های زمانی مشخص، سود دریافت می‌کنند. در زمان سررسید نیز اصل پول سرمایه‌گذاران پرداخت خواهد شد.
اوراق صکوک
اوراق قرضه بر پایه قرض با بهره است. به همین جهت نمی‌توان در کشورهای اسلامی از آن‌ها استفاده کرد. از این رو در کشورهای اسلامی، ابزارهای مالی ( صکوک) جایگزین این اوراق شدند. اوراق صکوک، ارزش مالی یکسان دارند و در کشورهای اسلامی معامله می‌شوند. اوراق صکوک مورد تایید اسلام هستند. دارندگان این اوراق مالکیت مشاع یک یا مجموعه‌ای از چند دارایی را دارند. اوراق صکوک به دسته‌های دیگری از قبیل اوراق قرض‌الحسنه، اوراق اجاره، اوراق سلف و … تقسیم می‌شود.
کلام آخر
برای کاهش ریسک و زیان سرمایه‌گذاری، می‌توانید از دارایی‌های بدون ریسک استفاده کنید. این اوراق به دلیل اینکه در مقایسه با سایر اوراق، از ریسک بسیار پایینی برخوردارند، با نام دارایی بدون ریسک شناخته می‌شوند. اوراق بهادار دولتی با نرخ بهره مشخص و تضمین شده، اوراق بدهی و اوراق مشارکت، از دسته دارایی‌های بدون ریسک هستند.
این اوراق به دلیل حمایت و پشتیبانی دولت ریسک پایینی دارند و احتمال ورشکستگی نهادهای منتشر‌کننده آن‌ها بسیار ضعیف است. اجرای سیاست‌های مالی و بازپرداخت بدهی‌های دولت به پیمانکاران، سبب انتشار این اوراق از جانب دولت و سایر نهادهای مرتبط شد. با استفاده از این اوراق می‌توانید ریسک بسیار پایین و سودی متناسب داشته باشید.در واقع برای افراد ریسک‌گریز و آن‌هایی که به دنبال امنیت سرمایه خود هستند، سرمایه‌گذاری در اوراق بدون ریسک توصیه می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)