اسپرد در بورس و بازارهای مالی چیست؟
سرمایه‌گذاران فعال در بازارهای مالی از شاخص‌ها و سنجه‌های مختلفی برای انجام مقایسه‌های لازم در معاملات استفاده می‌کنند. یکی از اصطلاحات رایج در این بازار اسپرد است. اسپرد شاخصی است که تفاوت بین دو قیمت را مشخص می‌کند. کارکرد این شاخص در بازارهای مالی کمی فراتر از این تعریف جزئی است اما تمرکز کلی آن بر تفاوت قیمتی خریدار و فروشنده است. در این مقاله به تعریف اسپرد و کارکردهای آن می‌پردازیم.
اسپرد چیست؟
اسپرد در واقع به تفاوت بین دو کمیت می‌پردازد و سرمایه‌گذاران می‌توانند به کمک آن فرصت‌های تجاری را شناسایی کنند. اسپرد در معاملات مختلف کارکرد کلی یکسانی دارد اما می‌توان شاهد تفاوت‌هایی در متغیر‌های مورد بررسی بود. در معاملات سهام، اسپرد به تفاوت قیمت عرضه و تقاضای یک سهم گفته می‌شود. در معاملات آتی نیز، اختلاف قیمتی مرتبط با تفاوت قیمت کالا‌های مشابه در بازه‌های تحویل است. در اوراق بهادار نیز، حاکی از تفاوت عملکرد اوراق با سررسید‌های مختلف و کیفیت مشابه یا بالعکس است.
اسپرد در بازارهای مختلف
در ادامه مفهوم اسپرد را در بازارهای مختلف بررسی می‌کنیم:
بازار سهام
در واقع تفاوت بین قیمت درخواستی یا پیشنهادی است که خریداران و فروشندگان اقدام به پرداخت آن برای معامله یک سهم می‌کنند.
بازارهای ارز خارجی
این بازار نیز مانند بازار سهام است و در واقع اسپرد هزینه معاملات سرمایه‌گذاران و سود دلالان است.
بازارهای اوراق قرضه و بهادار
در این بازار کارکرد اسپرد با وجود درآمد ثابت مشابه،کمی متفاوت است. با این که بیانگر فاصله و تفاوت است، اما در حالت کلی تفاوت بازدهی اوراق قرضه مشابه را بیان می‌کند. هم‌چنین امکان بررسی تفاوت بازده اوراق بهادار با هر کیفیتی اما تاریخ سررسید یکسان را نیز مهیا می‌کند.
بازارهای آتی
به طور کلی تفاوت قیمت میان کالا یا اوراق بهادار مشابه و تاریخ‌های تحویل مختلف را نشان می‌دهد. در واقع معالات این بازار با توجه به زمان تحویل، باعث افزایش یا کاهش اسپرد می‌شود.
اسپرد قیمت عرضه و تقاضا
به طور کلی بیانگر تفاوت قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش موجود در لیست سفارشات اصلی بازار یا سیستم بازار‌ساز‌ها است که برای معاملات لحظه‌ای مورد نیاز است.
اسپرد عرضه و تقاضا در اوراق بهادار
یکی از مقیاس‌های موجود است که برای بررسی نقدینگی بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقدینگی بازارهای مختلف متفاوت است و به طور کلی بازار ارز بیشترین میزان نقدینگی را دارد و اسپرد در آن بسیار ناچیز است.
معامله‌گری بر اساس اسپرد
معامله‌گری بر اساس اسپرد که با نام معامله با ارزش نسبی نیز شناخته می‌شود، بیانگر زمانی است که یک سرمایه‌گذار به طور همزمان دو اوراق بهادار مرتبط را که به صورت ترکیبی واحد وجود دارند، خریداری کرده و بفروشد. به طور کلی در معاملات بر اساس اسپرد، هر معامله به عنوان یک پایه شناخته می‌شود و معاملات بر مبنای ایجاد سود از بین دو پایه انجام می‌شود که بیشتر معاملات آتی و آپشن در این دسته قرار می‌گیرند.
معاملات بر اساس اسپرد به صورت یک واحد انجام می‌شود و در ادامه دلایل آن را بررسی خواهیم کرد:
- اطمینان از این که تجارت ترکیبی دارایی‌ها، همزمان است.
- عدم خطر اجرایی نشدن یک پایه
- کسب بهره از کم و زیاد شدن اسپرد به جای متصل شدن به نوسانات قیمت‌های پایه
انواع اسپرد
1- اسپرد ثابت
نوسان‌های معمول بازار روی اسپرد ثابت تاثیری ندارد، در واقع با گذر زمان از طرفی وجود نوسان‌های قیمتی در بازار بورس، تغییری در اسپرد ثابت مشاهده نمی‌شود. این اسپرد به دلیل ریسک پایین و امکان پیش‌بینی، برای سرمایه‌گذاران ساده‌تر و سودده‌تر است. بروکرها برای کسب بهترین بازدهی، ابتدا لازم است تا موقعیت معاملاتی مناسبی را شناسایی کنند و با قیمت مشخصی خرید کنند. در مرحله بعد این معامله را به معاملاتی با ابعاد و اندازه کمتر تقسیم می‌کنند. پس از آن هر موقعیت را در اختیار یک مشتری قرار می‌دهند، سپس امکان فروش سهام با قیمت بالاتر یا پایین‌تر از قیمت خرید و فروش خود را خواهند داشت و سود‌های قابل توجهی کسب می‌کنند. استفاده از این اسپرد کمک می‌کند تا قبل از انجام معامله، میزان سود و زیان را پیش‌بینی کنید، ضمنا در برخی از مواقع حجم معاملات زیاد است اما میزان اسپرد ثابت فرض می‌شود و باعث زیان می‌شود.
2- اسپرد شناور
در این اسپرد، بروکرها با توجه به حجم و نوع معاملات، اسپرد متفاوتی برای مشتریان در نظر می‌گیرند. این روش مختص کارگزارانی است که نمی‌توانند زمینه را برای معاملات گسترده فراهم کنند. در این حالت بروکرها معاملات را بدون تغییر در کارمزد انجام می‌دهند و تغییری بر روی اسپرد نخواهند داشت و میزان اسپرد با نوسانات موجود دست‌خوش تغییر می‌شود. در زمان‌های نوسان بازار، استفاده از این نوع اسپرد به افزایش کارمزد بروکرها کمک می‌کند. در این حالت ثبات برای معاملات وجود ندارد چراکه با هر نوسانی امکان تغییر قیمت وجود دارد.
انواع اسپرد در معامله
1- اسپرد تقویم
بر اساس عملکرد بازار مورد نظر در یک تارخ خاص نسبت به عملکرد دارایی در زمان دیگری انجام می‌شود و برای مثال می‌توان به معاملات آتی گندم در دو ماه مختلف اشاره کرد.
2- اسپرد بین کالایی
به بررسی روابط اقتصادی میان دو کالا با قابلیت مقایسه اما متفاوت می‌پردازد.
3- اسپرد معاملات آپشن
به طور کلی این دسته از معاملات ناشی از خرید و فروش سهام مشابه اما در نقاط برخورد متفاوت است. در واقع معاملات بر پایه اسپرد، امکان کسب سود از عدم تعادل در بازار را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند و امکان کسب سود بالا از سرمایه‌گذاری‌های کوچک را مهیا می‌کند.
4- اسپرد بازده
به تفاوت نرخ بازدهی که در دفتر اصلی معاملات یا توسط یک بازار‌ساز برای دو سرمایه‌گذاری متفاوت اعلام شده دلالت دارد و اغلب به عنوان شاخص ریسک یک محصول در مقایسه با محصولی دیگر استفاده می‌شود.
5- اسپرد مشخص‌شده برای بازارهای آپشن
یکی از راه‌های ایجاد تخفیف در قیمت اوراق بهادار، تطابق آن با قیمت فعلی بازار است و باید بازده عملکرد و یک منحنی عملکرد معیار را با هم جمع کنیم. این قیمت جدید به عنوان اسپرد تعدیل‌شده آپشن شناخته می‌شود و عموما برای اوراق قرضه، اختیار معامله، اوراق بهادار با پشتوانه رهنی و مشتقات نرخ بهره استفاده می‌شود.
6- اسپرد Z
دلالت بر بازه‌هایی دارد که در نتیجه استفاده از منحنی عملکرد خزانه‌داری، کوپن صفر حاصل می‌شود که برای تخفیف یک جریان نقدی از پیش تعیین‌شده و دست‌یابی به قیمت فعلی بازار مورد نیاز است.
7- اسپرد اعتباری
در واقع به میزان تفاوت بازدهی بین اوراق بدهی و خزانه‌داری اشاره دارد که با کیفیت‌های متفاوت، سررسید یکسان دارند. به عنوان یک استراتژی معاملاتی آپشن نیز استفاده می‌شود که سبب خرید یک مورد با قیمت کم و فروش یک مورد با قیمت بالا و در همان دارایی اساسی می‌شود.
شاخص‌های اسپرد در بازار فارکس
در معاملات فارکس همیشه دو قیمت در معاملات یک جفت ارز داده می‌شود که قیمت پیشنهاد و درخواست نامیده می‌شود. اسپرد در بازار فارکس بخشی از کارمزد در نظر گرفته می‌شود و به دو نوع تقسیم می‌شود.
کارمزد ثابت
این کارمزد به ازای هر معامله پرداخت می‌شود و برای کارگزاران مختلف متفاوت است. طبیعی است که سرمایه‌گذاران موردی با کارمزد کمتر را انتخاب خواهند کرد.
کارمزد متغیر
این کارمزد به تفاوت قیمت خرید و فروش لحظه‌ای دلالت دارد، بدین معنی که اگر در این لحظه خرید انجام دهید و بلافاصله نسبت به فروش آن اقدام کنید، مبلغ کمتری دریافت کرده و مابقی آن به حساب کارگزار منتقل می‌شود.
اسپرد و مارجین
زمانی که میزان اسپرد با هر معامله افزایش زیادی داشته باشد، امکان رخ دادن کال مارجین وجود خواهد داشت. افزایش اسپرد در کنار سود بالایی که برای کارگزاران دارد، آسیب‌های زیادی به مجموعه معاملات بازار وارد خواهد کرد. بنابراین زمانی‌که افزایش اسپرد به محدوده خاصی برسد، هشدار کال مارجین نمایش داده خواهد شد. این حالت وضعیت را نامطلوب خواهد کرد، چرا که امکان دارد معاملات بسیاری از معامله‌گران باز باشد و یا گروهی از آن‌ها قصد انجام معاملات جدید داشته باشند. در این شرایط لازم است تا بر اساس بازار و شرایط خود اهرم معاملاتی مناسب انتخاب کنید.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی کامل اسپرد و کارکرد آن در بازارهای مختلف پرداختیم. در یک تعریف کلی می‌توان گفت در بازارهای مالی، به تفاوت قیمت خرید و فروش یک دارایی اسپرد گفته می‌شود. با استفاده از مفهوم اسپرد در بازارهای مختلف می‌توان عملکرد بهتری رقم زد، چرا که اسپرد را در همه بازارها می‌توان به کار گرفت . در واقع در معاملات سهام، اسپرد به تفاوت قیمت عرضه و تقاضای یک سهم گفته می‌شود. در معاملات آتی نیز، اختلاف قیمتی مرتبط با تفاوت قیمت کالا‌های مشابه در بازه‌های تحویل است. در اوراق بهادار نیز، حاکی از تفاوت عملکرد اوراق با سررسید‌های مختلف و کیفیت مشابه یا بالعکس است. اسپرد در معاملات انواع مختلفی از قبیل اسپرد تقویم، بین کالایی، معاملات آپشن و … دارد. اسپرد در حالت کلی در دو نوع ثابت و شناور موجود است و در بازار مالی فارکس نیز اسپرد به عنوان بخشی از کارمزد در نظر گرفته می‌شود و دو نوع ثابت و متغیر دارد.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)